Organik Kimya
Organik madde karbon ve hidrojenin yanı sıra N, O, S, P, As, Sb ve halojenler gibi ametal karakterli elementlerden türeyen bileşiklerin genel adıdır. Ancak Organik Kimya kavramının tarihi anlamı vardır. Kimyanın henüz bilim dalı haline gelmediği zamanlarda bu tür maddelerin sadece canlı organizmalar tarafından meydana getirilebileceği inancı hakimdi. Bu yüzden organizma kelimesinden türetilerek Organik Madde adı uygun bulunmuştur. Sonraki yıllarda organik bileşiklerin yapay yöntemler kullanılarak sentez edilebileceğinin anlaşılmış olmasına rağmen, söz konusu tanım geleneksel hale gelmiş ve bilim terminolojisine yerleşmiştir.
Bu bölümde Organik bileşiklerin genel özellikleri ve bu bileşiklere özgü genel kavramlar, organik bileşiklerin sınıflandırılmaları ve reaksiyonlarından genel olarak bahsedilecektir.
Bölüm Hedefi
Bu bölümü tamamladığınızda;
- Organik Kimya kavramlarını,
- İzomer bileşikleri,
- Organik bileşiklerin adlandırılmasını,
- Fonksiyonel grupları,
- Organik reaksiyonları,
- Organik bilşiklerin genel sınıflarını
öğrenmiş olacaksınız.
14.1 Organik Madde Tanımı
Organik Madde ya da Karbon Bileşikleri kavramları ile anlatılmak istenen kimyasal yapılar, metal ve diğer ametal bileşiklerinden bazı özellikleri ile ayrılırlar. Örneğin pek az karbon bileşiği 350oC'nin üzerinde solid halde kalabilir. Moleküllerde kovalent bağ karakteri ve bunun sonucu sınırlı polarlık hakimdir. Buna bağlı olarak çok az sayıda organik bileşik su gibi polar solventlerde çözünür. Organik türden bileşiklerin genel çözücüleri alkol, benzen, kloroform gibi polaritesi düşük organik madde özellikleri taşıyan sıvılardır. Burada; Benzer benzeri çözer genel prensibinden söz edilebilir.
Anorganik olarak tarif edilen metal ve ametal tuzlarını meydana getiren elementler arasındaki sayıca az olan birleşme şekline karşılık, organik yapıları meydana getiren elementler arasında çok zengin birleşme kombinasyonları vardır. Sonuçta; organik yapıların çeşitliliği ve sayıca çokluğu ortaya çıkar.
14.2 Organik Kimyada Kavramlar
Kovalent bağların kendine özgü yapısı ve atomların bağlanma türlerinden kaynaklanan bir takım nitelikler, karbon elementini ihtiva eden kimyasal bileşiklerin yapı özelliklerini teşkil eder veya en azından bu türden maddelerin temel özelliklerine katkıda bulunurlar. Bu bakımdan karbon bileşikleri kimyasını yakından ilgilendiren bazı özel kavramlar vardır.
14.2.1 Organik Kimyada Kavramlar
İyonik bileşiklerde görülen ve net 1 esyb birimine eşdeğer (-) veya (+) yüklere organik yapılarda az rastlanır. Buna karşılık moleküldeki elektron yoğunluğunun farklı olması, aşırı (-) ve aşırı (+) bölümleri ortaya çıkarır. Böylece, özellikle polar moleküllerde formal yük kavramı ile tanımlanan (-) ve (+) yükler ortaya çıkar ki bunlar reaksiyon yeteneğini ve reaksiyon türünü etkileyen çok önemli kriterlerdir.
14.2.2 Fonksiyonel Grup
Fonksiyonel grup, bir organik bileşiğin reaksiyon yeteneği en yüksek olan bölümü şeklinde tanımlanabilir. Reaksiyona eğilimli atom veya atom grupları genelde N, O, S gibi heteroatomları içerirler. Ancak; çift ve üçlü bağlar da reaksiyon yeteneği yüksek olan kısımlar olduğu için fonksiyonel grup sayılır. Bunun yanında heteroatom olmayan C ve H'den ibaret gruplar da fonksiyonel grup özelliği taşıyabilir. Örnek; toluendeki metil grubu gibi.
Buna göre heteroatom içeren fonksiyonel gruplar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
Fonksiyonel grupları şematize ederek aşağıdaki gibi gösterebiliriz
14.2.3 Konstitüsyon
Aynı kapalı bileşim formülleri her zaman aynı maddelere karşılık gelmez. Bu bakımdan kapalı formül organik kimya bakımından pek fazla bilgi vermez. Bileşiğin yapısını tam olarak ifade etmek için açık yapı formülü olarak da bilinen konstitüsyon formülü bilinmelidir. Konstitüsyon atomların düzenleniş biçimlerini gösterme anlamındadır.
Genel Kİmya konlarI
Genel Kİmya konlarI Devam
Genel Kİmya konlarI Geri
