Copyright ©  Tüm hakları saklıdır. Öğretim Görevlisi: Hayati BOŞKUT  

 İletişim | Üniversite Web Adresleri

Tel:

Fax:

Email:

www.hayatiboskut.com.tr

Celal Bayar Üniversitesi

Tübitak

Y.Ö.K

ÖSYM

Resmi Gazete

İletisim

Ana Sayfa

Hakkımızda

Tüm Programlar

Makaleler

Windows gezginin çalıştırdığımızda aşağıdaki görülen diyaloğ penceresin izah edelim

İleri-Geri
düğmeleri

Adres çubuğu

Arama kutusu çubuğu

Görünüm,Önizleme ve Yardım

düğmeleri

Menü seçenekleri

Dosya listesi

Seçilen öğeye ait

Ayrıntılar bölmesi

Gezinti bölmesi

             Yukarıda bahsettiğimiz olaylarda görev alan kavramları açıklıyalım bu kavramlar, birinciz dosya kavramı, dosya uzantıları ve ayrıca klasör kavramların ne olduğuna bir bakalım.

Dosya kavramı: Sabit disk, flaşbellek, CD-ROM DVD gibi dış belleklere kaydettiğiniz veri ya da bilgilere dosya denir. Dosyalara belge, kütük, kitap ya da  ingilizce olarak file  da denir. Dosyalar değişik türde olabilir. Resim dosyası, müzik dosyaları, program dosyaları, filim dosyaları, çizim dosyaları gibi. Dosyaları daha çok uzantılarına bakarak hangi tür dosya olduğunu anlıya biliriz.

Dosya adı uzantısı verme: Sabit disk, flaş bellek, CD-ROM, DVD gibi dış belleklere kaydedilen her dosyaya bir isim ve uzantı verilir. İsim uzantısı verilirken aşağıdaki durumlarda dikkat edilmelidir.

1. Dosya ismi iki kısımdan oluşur: İsim ve Uzantı (örnek :   qbasic.exe )

2. İsim ve uzantı arasında mutlaka Nokta (.) Konulur.

3. Eğer MS-DOS İşletim sistemi kollanılıyorsa dosya ismi en fazla 8 harf ya da rakam, uzantı en fazla 3 harf ya da rakamdan oluşur . İsim uzantı bitişik yazılır. ( Burda MS-DOS kavramını biraz açıklayalım

Aşağıdaki gördüğünüz diyalog penceresini Win-Key simgesine gelerek fareni sağ tuşuna tıklayarak açıln diyalog pencersinde bulunan komut sistemi komutunu tıklandığında karşımıza ikinç bir diyalog penceresi açılırki o ortam MS-DOS ortamıdır.

4. Windows 95, windows 98, windows 2000, windows Me, windows vista, windows 7, windows 8, windows 10 işletim sistemlerinde ise dosya ismi en fazla 255 karekter olabilir. Uzantısı 3 karekterden fazla olabilir.

Özel dosya uzantıları

Aşağıda en çok kullanılan  dosya uzantıları yazılmıştır.

Dosya uzantısı                  Türü

com : İsmi yazılıp, enter’e basıldığında ya da çift tıklandığında çalışan program dosyası

exe : İsmi yazılıp, enter’e basıldığında ya da çift tıklandığında çalışan program dosyası

bat  : İsmi yazılıp, enter’e basıldığında ya da çift tıklandığında çalışan toplu işlem dosyası; daha çok son kullanıcılar oluştururuz.

jpg veya jpeg : Sıkıştırılmış resim dosyası

gif : Resim dosyası (en fazla 256 renk);genellikle hareketli resim dosyalardır.

bmp : Bir eşlem resim dosyası

dat : Veri, bilgi dosyası

bak : Yedek dosyası

sys : Sistem dosyası

txt : Biçimlendirilmemiş, düz metin dosyası

doc veya docx : Word dosyası

dot : Word şablon (hazır kullanılabilir) dosyası

xls veya xlsx : Excel çalışma sayfası dosyası

2.8. Klasör (Dizin) Kavramları

    hard disk, CD-ROM, Flaş gibi belleklere binlerce dosya kaydedilebilir. Bu dosyalarla işlem yapılırken dosyalar birbirine karışabilir. Bu karışıklığı önlemek , aranılan dosyaya daha çabuk ulaşmak, daha hızlı işlem yapmak ve dosyaları bir düzene koymak için klasörden (Dizinden) faydalanırız. Klasör oluşturmak için dosyaları herhangi bir özelliğine göre gruplara ayırır, bu gruplar adıyla klasörler oluştururuz.

klasörlerin altında alt klasörler oluşturulabilir. Örnegin resim klasörlerin altında okul klasörü, manzara klasörü gibi. Peki bu klasörleri nasıl oluştura biliriz. Aşağıdaki yöntemleri kullanarak oluştura biliriz.

Shift+ctrl+N üç tuşu kullanarak dizin açabiliriz. Açtığımız dizinde alt gizinleri açmak için ise açmış olduğumuz dizini üzerine birkere tıklanarak, Shift+ctrl+N tuşların kullanırz veya farenin sağ tuşuna tıklayarak karşımıza gelen diyalog pencersinde yeni sekmesini tıklayarak  dizin açabiliriz. Açtığımız dizine bir isim vererek işlemi sollandıra biliriz. Klasör görünümleri ise windows gezgininde dosya klasörü yazsını  bulunduranlar klasör olduğunu söyleyebiliriz dos ortamında ise dizini karşısına <dir> işareti görebilirsiniz ve o nesnaenin dizin olduğunu söyleyebiliriz. Açmış olduğumuz dizinleri silmek için dizinin üzerine birkere tıklıyarak seçmiş oluruz, seçtiğimiz dizini delete tuşuna kullanarak (basarak) sile biliriz.

xlw : Excel çalışma grubu dosyası (birlikte kaydedilmiş birden fazla dosya)

xlt veya xltx : Excel şablon dosyası

ppt veya pptx : PowerPoint sunu dosyası

pps : PowerPoint sunu gösterisi dosyası

pot : PowerPoint sunu şablon dosyası

png : Fire Works dosyası

htm : HTML dosyası

hlp : Yardım dosyası

avi,ram,mov,mpeg,mpg….: Hareketli filim dosyası

mp3 : Sıkıştırılmış müzik dosyası

zip,rar : Sıkışyırılmış dosya (winZip,WinRAR)

psd : Photoshop dosyası

fla :Flash dosyası

wav: Ses dosyası

2.7. Windows programları

Bilgisayarınıza windows işletim sistemi yüklü ise mutlaka windows ile birlikte gelen birçok program bilgisayarınıza yüklenir. Bu pogramlar oldukça kullanışlıdır ve bir çok işimize yaramaktadır. Windows ‘la birlikte kurulan programlara  Başlat       Tüm Programlar        Donatılar komutunu vererek ulaşabiliriz. Bu programlar nedir? Bunlara bir bakalım.

Program ismi                Hangi işlem yapar?

Hesap Makinesi : Her türlü hesaplamayı yapabileceğiniz bir programdır. Bildiğiniz hesap makinasi gibi çalışır.                     !Lütfen fareniz şeklin üzerine getiriniz

Paint : Her türlü resminizi ve çizimlerinizi düzenleyebileceğiniz resim ve çizim programı

WordPad : Ofis içindeki tüm yazışmalarınızı yapabileceğiniz kelime işlem programı

Not Defteri : Basit notların yazıldığı ile özellikle web programcılarının editör olarak kullandığı programdır.

Ses Kaydedcisi : Ses kaydetmeye yarayan bir programdır.

Karekter Eşlem : Klavyede olmayan karekterleri ekletebileceğimiz programdır.

Ekran Alıntısı : Kırpma aracını, ekranızdaki herhangi bir nesnenin anlık bir ekran görüntüsünü yakalamak veya almak ve sonra resme açıklama eklemek, kaydetmek veya paylaşmak için kullanılır.

Windows Media Player : Filim ve vidoe oynatıcısı

Matematiksel Giriş Paneli : Matematiksel formül girişini gercekleştirir.

Pencere Öğesi                                                  Ne işe yarar

Geri ve ileri düğmeleri : geri ve ileri düğmelerini, işlem yaptığınız klasörler arasında dolaşmak için kullanabilirsiniz. Bu düğmeler adres çubuğuylabirlikte çalışır.

Adres çubuğu: adres çubuğunu,geçerli klasör penceresini kapatmadan başka bir klasörde gezinmek için kullanın. Adres çubuğunda  ilgili sürücü yada klasör yanındaki oku tıklayıp, gitmek istediğiniz yeri seçin

Yenile düğmesi:Seçili klasör veya klasör içeriğini günceller. Eğer değişiklik varsa

Arama kutusu: Geçerli klasörde depolanan bir dosyayı veya alt klasörü aramak için arama kutusuna bir sözçük veya tümcecik yazın . Yazmaya başlar başlamaz arama başlatılır.

Görünüm,önizleme veya yardım düğmeleri:Görünüm,önizleme  ve yardım düğmeleri,dosya veya klasölerinizin görünümünü değiştirme,seçili dosyanın  önizlemesini görme ya da gizleme veya  yardım alamak için kullanılır.

Önizleme bölmesi: Birçok dosya türünün içeriğini görmek için önizleme bölmesini kullanın.

Gezinti düğmesi: Adres çubuğuna benzer şekilde, gezinti bölmesi de diğer klasörlere geçiş yapmanızı sağlar. Sık kullanılan bağlantılar bölümü, bir genel klasöre kolayca geçmeyi ve önceden kaydettiğiniz aramayı başlatmanızı kolaylaştırır.

Dosya listesi: Geçerli klasörün içeriklerini gösterildiği yerdir. Bir dosyayyı bulmak için arama kutusuna yazdıysanız, yanlızca aramanızla eşleşen dosyalar gösterilir.

Ayrıntılar bölmesi: Ayrıntılar bölmesi, seçilen dosyayla ilgili en yaygın kullanılan özellikleri gösterir. Dosya özellikleri, yazar, dosyayı değiştirdiğiniz son tarih

dosyaya ekliyebileceğiniz her türlü açıklayıcı etiketler gibi dosyayla ilgili bilgilerdir.