Genel kimya I-II

İzopropil Kökü

1. Bileşiğin molekül yapısında ki en uzun ve sürekli karbon zinciri bulunur.

2. Bu en küçük numaraya ilk dallanma veya fonksiyonlu gurup gelecek şekilde numaralanır. Dallanma (alkil) ve fonksiyonlu gurup iki yandan numaralamaya göre aynı rakama geliyorsa, fonksiyonlu gurubun en küçük numaraya gelmesi esas alınır.

3. Fonksiyonlu gurupların her birine bir önek veya sonek verilmiştir. Örneğin: alkenler: hidrokarbonun son -an kısmı, -en yapılarak, alkinler -in yapılarak, alkollerde (Fonks. -OH) hidrokarbon son eki değiştirilmeden -ol son eki vaya hidroksi- ön ekiyle, v.b adlandırılır.

İkinci bileşikte, fonksiyonlu gurup olan çift bağ en küçük numaraya gelecek şekilde adlandırılmıştır. Aksi halde yeni 3-metil-5-heptan olarak adlandırılması yanlış olur. (Çift ve üçlü bağda bunların bağlandığı ilk karbonun noumarası verilir).

Örneğin (5-Metil-2-heptende, çift bağ 2 ve 3 numaralı karbonlar arsındadır. İlk karbon numarası 2 olduğundan, 2- denmiştir.

4. Aynı bir guruptan birden çok varsa, numaraları ayrı ayrı yazılır fakat adları ayrı ayrı yazılmaz, 2 tane için di- ; 3 için tri; 4 için tetra; 5 için penta ve 6 için hekza; 7 için hepta; 8 için okta; 9 için nona; 10 için deka önekleri kullanılır.

Zincir üzerinde çok sayıda ve farklı alkil gurupları varsa, bunlar ya alfabetik sıraya, ya numarasırasına veya karmaşıklık sırasına göre verilebilir. Burada belirli bir kural yoktur.

5. Molekülde iki eşit karbon zinciri varsa.üzerinde basit ve sayısı çok sübstitüent olanı alınır. Sayısı az olanın sübstitüenti karmaşıktır ve kolaylıkla adlandırılfakatz. Örnek.

Burada, 10 C sayılı iki karbon zinciri vardır. Birisi yatay, öteki C- 6 ya kadar yatay sonra düşey iniyor.Bu ikinci karbon zincirini temel olarak alacak olursa, 6 numaralı karbona bağlanmış olan

gurubunu adlandırmak mümkün değildir.

Oysa yatay karbon zincirini alırsak, metil, etil, izopropil, t-bütil ve n-bütil gibi kolaylıkla adlandırılabilen grupların bulunduğu görülür. O halde C zinciri alınarak bileşik aşağıdaki şekilde adlandırılabilir.

3,7 -Dimetil-4-izopropil-5-t-bütil-6-n-bütil-7-etil dekan